5 lĩnh vực phát triển của trẻ mầm non phụ huynh nên biết

5 lĩnh vực phát triển của trẻ mầm non bao gồm thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm và thẩm mỹ, theo Thông tư 17/2009/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trong đó, mỗi lĩnh vực đều đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nền tảng vững chắc ngay từ ban đầu, hỗ trợ trẻ trưởng thành khỏe mạnh, linh hoạt và biết cách yêu thương. Để giúp bố mẹ hiểu rõ hơn, bài viết sau của UK Academy sẽ chia sẻ các thông tin về 5 lĩnh vực phát triển của trẻ mầm non một cách tổng quát nhất.

1. Lĩnh vực phát triển thể chất của trẻ mầm non

Phát triển thể chất là lĩnh vực quan trọng trong giai đoạn mầm non, giúp trẻ có nền tảng vững chắc về sức khỏe, sự linh hoạt và khả năng thích nghi với môi trường. Khi trẻ phát triển thể chất tốt, các kỹ năng vận động thô (chạy, nhảy, leo trèo) và vận động tinh (cầm nắm, viết, vẽ) cũng được cải thiện, tạo tiền đề cho việc học tập và sinh hoạt sau này. Ngoài ra, giáo dục thể chất trong giai đoạn mầm non còn hỗ trợ sự phát triển toàn diện, bao gồm khả năng tư duy, giao tiếp và làm việc nhóm, đồng thời góp phần phát hiện và bồi dưỡng 1 trong 8 loại năng khiếu của trẻ.

Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Bộ GD&ĐT đặt ra các tiêu chí cho từng giai đoạn phát triển của trẻ, bao gồm thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm – xã hội và thẩm mỹ. Dựa trên đó, UKA đã tổng hợp những định hướng quan trọng giúp phụ huynh hỗ trợ con phát triển toàn diện về thể chất, bao gồm:

• Cung cấp chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, đặc biệt là canxi và protein để giúp xương chắc khỏe.
• Khuyến khích trẻ vận động: Tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động như chạy nhảy, leo trèo, bơi lội để tăng cường thể lực.
• Tạo môi trường sống an toàn và kích thích vận động: Đảm bảo không gian trong nhà và ngoài trời đủ rộng rãi để trẻ có thể chơi đùa an toàn.
• Xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh: Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử để tập trung vào các hoạt động vận động.

2. Lĩnh vực phát triển nhận thức của trẻ mầm non

Bên cạnh thể chất, sự phát triển nhận thức cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tư duy, khả năng quan sát và học hỏi ở trẻ. Khi trẻ có nền tảng nhận thức tốt, trẻ sẽ dễ dàng thích nghi với môi trường, phát triển trí tưởng tượng và khả năng giải quyết vấn đề. Đây là yếu tố quan trọng giúp trẻ học tập tốt hơn khi bước vào bậc tiểu học.

Theo nghiên cứu của Piaget (1952) về các giai đoạn phát triển nhận thức, trẻ từ 2-7 tuổi đang ở giai đoạn tiền thao tác, nơi mà tư duy trực quan, trí tưởng tượng và khả năng đặt câu hỏi đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí tuệ. Do đó, phụ huynh có thể hỗ trợ trẻ củng cố và phát triển nhận thức thông qua:

• Khuyến khích trẻ khám phá thế giới: Cho trẻ tiếp xúc với nhiều sự vật, hiện tượng để mở rộng hiểu biết, tạo điều kiện cho trẻ trải nghiệm thực tế, tham gia các hoạt động sáng tạo.
• Rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề: Hướng dẫn trẻ cách suy luận, tìm ra giải pháp khi gặp thử thách.
• Phát triển trí tưởng tượng và sáng tạo: Tạo điều kiện để trẻ tham gia các hoạt động vẽ tranh, kể chuyện, chơi đóng vai.
• Đọc sách và chơi trò chơi tư duy: Thường xuyên kể chuyện, cho trẻ chơi xếp hình, đố vui để kích thích trí não.
• Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi: Lắng nghe và giải đáp những thắc mắc của trẻ để thúc đẩy tư duy logic.

3. Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ của trẻ mầm non

Ngôn ngữ là công cụ quan trọng giúp trẻ giao tiếp, thể hiện suy nghĩ và cảm xúc. Trẻ có khả năng ngôn ngữ tốt sẽ tự tin hơn trong các hoạt động xã hội, dễ dàng tiếp thu kiến thức và mở rộng vốn hiểu biết về thế giới xung quanh.

Bố mẹ có thể giúp con phát triển ngôn ngữ tốt hơn bằng cách:

• Thường xuyên trò chuyện với trẻ: Tạo cơ hội cho trẻ diễn đạt suy nghĩ của mình.
• Đọc sách và kể chuyện hàng ngày: Giúp trẻ làm quen với từ vựng mới và cách sử dụng câu.
• Khuyến khích trẻ hát và đọc thơ: Giúp trẻ ghi nhớ từ vựng tốt hơn và phát âm rõ ràng.
• Chơi trò chơi đóng vai: Giúp trẻ thực hành giao tiếp qua các tình huống giả lập.
• Chỉnh sửa phát âm cho trẻ một cách nhẹ nhàng: Giúp trẻ nói đúng mà không cảm thấy áp lực.

4. Lĩnh vực phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội của trẻ mầm non

Phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội giúp trẻ biết cách kiểm soát cảm xúc, ứng xử phù hợp và xây dựng mối quan hệ lành mạnh với mọi người xung quanh. Khi trẻ có nền tảng vững chắc về mặt cảm xúc và xã hội, trẻ sẽ dễ dàng hòa nhập vào môi trường học tập và sinh hoạt nhóm.

Để giúp bé phát triển lĩnh vực này, bố mẹ nên:

• Khuyến khích trẻ bày tỏ cảm xúc: Hỏi trẻ về cảm xúc của mình và giúp trẻ gọi tên các trạng thái như vui, buồn, giận dữ.
• Dạy trẻ cách chia sẻ và hợp tác: Hướng dẫn trẻ chơi chung với bạn bè, cùng nhau thực hiện nhiệm vụ nhóm.
• Rèn luyện kỹ năng giao tiếp: Hướng dẫn trẻ cách chào hỏi, xin lỗi, cảm ơn một cách lịch sự.
• Dạy trẻ cách kiểm soát cảm xúc: Hướng dẫn trẻ cách kiềm chế cơn giận, thể hiện sự đồng cảm với người khác.
• Khuyến khích trẻ giúp đỡ người khác: Dạy trẻ cách giúp bố mẹ làm việc nhà, nhường nhịn bạn bè.

5. Lĩnh vực phát triển thẩm mỹ của trẻ mầm non

Phát triển thẩm mỹ giúp trẻ nhận thức, cảm nhận và tạo ra cái đẹp thông qua các hoạt động nghệ thuật như vẽ tranh, hát múa, sáng tạo thủ công. Khi được tiếp xúc với nghệ thuật từ sớm, trẻ sẽ phát triển khả năng sáng tạo, tư duy hình ảnh và biết trân trọng cái đẹp trong cuộc sống.

Phụ huynh có thể khuyến khích trẻ phát triển thẩm mỹ bằng cách:

• Cho trẻ làm quen với hội họa: Cung cấp bút màu, giấy vẽ để trẻ thỏa sức sáng tạo.
• Khuyến khích trẻ nghe nhạc và hát múa: Giúp trẻ cảm nhận giai điệu, rèn luyện khả năng cảm thụ nghệ thuật.
• Cho trẻ tham gia các hoạt động thủ công: Hướng dẫn trẻ làm đồ handmade từ giấy, đất nặn để phát triển kỹ năng khéo léo.
• Đưa trẻ đi tham quan bảo tàng, triển lãm: Tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với nghệ thuật và mở rộng tầm nhìn.
• Khuyến khích trẻ sáng tạo trong cuộc sống hàng ngày: Tạo không gian để trẻ thể hiện ý tưởng qua việc sắp xếp đồ chơi, phối màu quần áo,…

Việc đồng hành cùng trẻ trong từng lĩnh vực phát triển sẽ giúp trẻ có một nền tảng vững chắc về thể chất, trí tuệ, cảm xúc và nghệ thuật. Phụ huynh cần dành nhiều thời gian quan sát, hướng dẫn và tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện trong những năm tháng đầu đời.

Trường Quốc tế Song ngữ UK Academy – Hướng tới sự phát triển toàn diện của trẻ

UK Academy (UKA) là hệ thống trường song ngữ quốc tế áp dụng phương pháp giảng dạy hiện đại, kết hợp giữa chương trình giáo dục Việt Nam và chương trình chuẩn quốc tế. Trường hướng đến việc phát triển toàn diện cho trẻ về trí tuệ, thể chất, ngôn ngữ, tình cảm – xã hội và thẩm mỹ.

UKA thiết kế chương trình học theo hướng cá nhân hóa, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ:

• Phát triển tư duy và nhận thức: Trẻ được tiếp cận với các môn học kích thích tư duy như Toán học, Khoa học, Ngôn ngữ.
• Phát triển thể chất: Hệ thống sân chơi hiện đại, chương trình vận động giúp trẻ rèn luyện sức khỏe.
• Phát triển kỹ năng sống: Trẻ học cách giao tiếp, làm việc nhóm, xử lý tình huống trong cuộc sống.
• Phát triển ngôn ngữ: Chương trình song ngữ giúp trẻ học tiếng Anh từ sớm, phát triển khả năng giao tiếp tự tin.
• Phát triển thẩm mỹ: Các hoạt động nghệ thuật như vẽ, âm nhạc, nhảy múa để khơi dậy sáng tạo trong trẻ.

Bên cạnh đó, Trường Quốc tế Song ngữ UK Academy còn chú trọng phát triển, mở rộng cơ sở vật chất, góp phần tạo nên một môi trường giáo dục chuyên nghiệp, tốt nhất cho trẻ: 

• Phòng học hiện đại, trang bị công nghệ tiên tiến.
• Khu vui chơi và sân thể thao rộng rãi giúp trẻ rèn luyện thể chất.
• Không gian sáng tạo với phòng mỹ thuật, âm nhạc, thư viện phong phú.
• Đội ngũ giáo viên tâm huyết, giàu kinh nghiệm, sử dụng phương pháp giảng dạy tiên tiến, chẳng hạn phương pháp Montessori.

Ngoài chương trình học chính khóa, UK Academy còn tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa giúp trẻ phát triển toàn diện, phải kể đến như:

• Câu lạc bộ nghệ thuật: Trẻ tham gia vẽ tranh, nặn đất sét, làm đồ thủ công.
• Hoạt động âm nhạc và khiêu vũ: Giúp trẻ cảm thụ nghệ thuật, tăng cường sự tự tin.
• Trại hè và dã ngoại: Khuyến khích trẻ khám phá thiên nhiên, phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm.

5 lĩnh vực phát triển của trẻ mầm non là nền tảng quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện. Trường Quốc tế Song ngữ UK Academy cam kết tạo ra môi trường giáo dục tối ưu, hỗ trợ trẻ phát triển cả về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm và thẩm mỹ.