23 Kỹ năng và đồ dùng học tập cha mẹ cần chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1

Giai đoạn chuẩn bị cho bé vào lớp 1 là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự chuyển tiếp từ mầm non sang môi trường tiểu học. Để con tự tin và hứng thú thích nghi với môi trường học tập mới, phụ huynh cần trang bị đầy đủ kỹ năng, tâm lý và đồ dùng học tập cần thiết.  Trong nội dung dưới đây, UK Academy sẽ chia sẻ các kỹ năng và vật dụng cần thiết, giúp quý phụ huynh đồng hành cùng con một cách hiệu quả trong giai đoạn chuyển giao này.

Vì sao ba mẹ nên chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp 1?

Độ tuổi lên 6 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển tâm sinh lý của trẻ, đặc biệt khi chuyển tiếp từ môi trường mầm non sang tiểu học. Sự thay đổi này không chỉ thể hiện ở chương trình học tập chuyển từ hoạt động vui chơi là chủ yếu sang hệ thống bài bản với bài tập về nhà, mà còn ở việc trẻ bắt đầu hình thành các mối quan hệ xã hội phức tạp hơn. Sau khi được khơi mở tiềm năng thông qua 5 lĩnh vực phát triển của trẻ mầm non, trẻ thể hiện rõ tính tò mò và nhu cầu khám phá thế giới xung quanh, đồng thời bắt đầu phát triển ý thức cá nhân rõ rệt. Sự chuyển đổi đột ngột sang môi trường học tập có kỷ luật nghiêm túc hơn dễ khiến trẻ gặp khó khăn trong việc thích nghi, dẫn đến các biểu hiện như bướng bỉnh hoặc thiếu tập trung. 

Chính vì vậy, vai trò đồng hành và định hướng của phụ huynh trong giai đoạn này trở nên vô cùng quan trọng, giúp trẻ xây dựng nền tảng tâm lý vững vàng và hình thành thói quen học tập thông qua các phương pháp dạy học tích cực ngay từ những ngày đầu đến trường.

Những điều ba mẹ nên chuẩn bị cho bé vào lớp 1

1. Chuẩn bị các vật dụng học tập cần thiết

Phụ huynh cần trang bị đầy đủ đồ dùng học tập cơ bản như sách vở, bút chì, tẩy, thước kẻ, hộp bút, balo và đồng phục. Nên lựa chọn sản phẩm chất lượng, phù hợp với lứa tuổi để tạo hứng thú học tập cho trẻ. Tuy nhiên ở một số trường học quốc tế, các vật dụng thiết yếu này thường đã được bao gồm trong chi phí học phí, nhà trường sẽ cung cấp trọn bộ đồ dùng học tập chuẩn cho học sinh ngay từ đầu năm học. Vì vậy phụ huynh nên tìm hiểu kỹ chính sách của nhà trường để chuẩn bị phù hợp, tránh mua thừa các vật dụng không cần thiết.

2. Giúp trẻ làm quen với trường lớp mới

Trước khi năm học bắt đầu, ba mẹ nên tạo cơ hội cho trẻ tham quan trường học, làm quen với lớp học, sân chơi và gặp gỡ các thầy cô giáo. Việc này giúp trẻ giảm bớt sự lo lắng, lạ lẫm và cảm thấy thoải mái hơn khi chính thức bước vào môi trường học tập mới.

3. Chia sẻ với con những câu chuyện vui về tiểu học

Trước khi bước vào môi trường tiểu học hoàn toàn mới, trẻ thường cảm thấy lo lắng và e ngại. Những câu chuyện về trường học từ ba mẹ sẽ giúp các em cảm thấy yên tâm, hình dung rõ hơn về nơi mình sắp đến. Phụ huynh có thể chia sẻ về ngôi trường ngày xưa, những kỷ niệm vui vẻ bên thầy cô và bạn bè, hay các trò chơi, hoạt động thú vị thời tiểu học. Ngoài việc gợi lại ký ức, phụ huynh nên giới thiệu thêm về trường mới của trẻ, kết hợp đăng ký các buổi tham quan thực tế. Cách làm này không chỉ khơi dậy sự tò mò mà còn giúp các em làm quen với môi trường học tập, hỗ trợ quá trình chuẩn bị cho bé vào lớp 1 hiệu quả hơn.

4. Trang bị kỹ năng sử dụng tiếng Việt cơ bản

Tiếng Việt là nền tảng quan trọng trong quá trình học tập của trẻ. Ba mẹ nên dành thời gian giúp trẻ phát triển khả năng đọc, làm quen với bảng chữ cái tiếng Việt, cách cầm bút và tập viết các nét cơ bản để trẻ không bị bỡ ngỡ và có thể tiếp thu bài giảng một cách hiệu quả. Một cách giúp trẻ củng cố kiến thức là ôn tập hàng ngày, với mỗi nội dung được lặp lại từ 5 đến 6 lần, giúp trẻ ghi nhớ lâu hơn.

>> Xem thêm:

• 10 cách phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non hiệu quả nhất
• 129+ Câu đố vui cho trẻ mầm non rèn luyện IQ mỗi ngày

5. Kỹ năng logic, tính toán

Bên cạnh khả năng ngôn ngữ, trẻ cần được trang bị các kỹ năng cơ bản về toán học. Ba mẹ có thể giúp trẻ làm quen với các phép toán cơ bản, nhận biết các con số, so sánh lớn nhỏ và  nhận biết hình khối để phát triển tư duy logic. Dưới đây là 5 cách dạy giúp trẻ nhanh chóng tiếp cận và làm quen với kỹ năng toán học cơ bản: 

• Phương pháp 1: Hướng dẫn trẻ đếm từ 1 đến 10, sau đó tăng dần lên 100, đồng thời giúp trẻ nhận diện các con số.
• Phương pháp 2: Dạy trẻ đếm theo cách nhảy số như 2-4-6-8-10,… và giải thích cho trẻ về quy tắc cộng hai số liên tiếp để tìm ra số tiếp theo.
• Phương pháp 3: Sử dụng các công cụ học tập như que tính, viên bi hay vật dụng khác để minh họa trực quan các phép toán.
• Phương pháp 4: Dạy trẻ tính các phép toán đơn giản như 1+1, 9+0,… trong phạm vi các số nhỏ.
• Phương pháp 5: Khi trẻ đã nắm vững các phép toán cơ bản, khuyến khích trẻ mở rộng tư duy bằng cách đưa ra các câu hỏi khám phá như: “Có bao nhiêu cách để tạo ra số 9?” hay “Làm sao để tạo ra số 5?” giúp trẻ phát triển khả năng tư duy logic và sáng tạo.

>> Tham khảo: 

• Toán tư duy là gì? Học toán tư duy có tốt không?
• Giáo dục STEM ở tiểu học: Mục đích, yêu cầu, mô hình giáo dục stem ở tiểu học

6. Luôn kiên nhẫn, không tạo áp lực học tập cho con

Một trong những yếu tố quan trọng giúp trẻ tiếp thu hiệu quả chính là sự kiên nhẫn từ ba mẹ. Trẻ cần thời gian để làm quen với việc học, vì vậy ba mẹ không nên tạo áp lực quá lớn về việc học hành cho trẻ, thay vào đó là động viên và giữ thái độ nhẹ nhàng, tránh ép buộc trẻ học quá sức.

>> Tham khảo: Phương pháp giáo dục Montessori là gì? Đặc trưng, ưu điểm chi tiết

7. Kỹ năng tập trung

Khả năng tập trung là yếu tố then chốt trong việc học tập của trẻ. Ba mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng này thông qua các trò chơi trí tuệ như xếp hình, tô màu, các bài tập nhỏ hoặc những hoạt động đòi hỏi sự chú ý. Bắt đầu với khoảng thời gian ngắn (10-15 phút) và tăng dần theo độ tuổi. Hạn chế các yếu tố gây xao nhãng như tiếng ồn hoặc thiết bị điện tử. Kỹ năng này đặc biệt quan trọng để trẻ thích nghi với tiết học 35-40 phút ở tiểu học.

8. Giới thiệu khái niệm thời gian cho trẻ

Trẻ cần hiểu được khái niệm thời gian để có thể sắp xếp và quản lý thời gian cơ bản, như giờ học, giờ chơi một cách hợp lý. Ba mẹ có thể giúp trẻ nhận diện giờ giấc bằng cách sử dụng đồng hồ để minh họa và giải thích ý nghĩa của việc đúng giờ. Tạo thói quen sinh hoạt theo thời gian biểu khoa học. Những hiểu biết cơ bản này giúp trẻ chủ động hơn trong việc quản lý thời gian học tập ở nhà cũng như ở trường.

9. Khuyến khích con đặt câu hỏi khi thắc mắc

Việc khuyến khích trẻ đặt câu hỏi giúp trẻ phát triển tư duy phản biện bày tỏ suy nghĩ và khả năng tự học. Ba mẹ nên tạo môi trường mở, nơi trẻ cảm thấy thoải mái khi bày tỏ sự tò mò và muốn tìm hiểu về thế giới xung quanh.

10. Kỹ năng sử dụng máy tính

Ngày nay, trong bối cảnh giáo dục hiện đại không ngừng đổi mới, chương trình tiểu học hiện nay đã tích hợp kỹ năng ICT (Công nghệ Thông tin và Truyền thông) ngay từ lớp 1. Vì vậy, việc giúp trẻ làm quen với máy tính từ sớm là điều cần thiết. Phụ huynh có thể bắt đầu bằng cách hướng dẫn trẻ các thao tác cơ bản với máy tính, như cách sử dụng bàn phím, chuột và các phần mềm học tập đơn giản.

11. Kỹ năng chia sẻ với mọi người

Khả năng chia sẻ và hòa đồng là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ kết nối với bạn bè, thầy cô và hòa nhập trong môi trường tập thể. Ba mẹ nên khuyến khích trẻ bằng cách chia sẻ đồ chơi, đồ dùng học tập với bạn bè. Dạy trẻ cách lắng nghe và tôn trọng ý kiến của người khác. Bên cạnh đó việc cho trẻ tham gia vào những hoạt động nhóm giúp phát triển kỹ năng xã hội và tinh thần hợp tác. 

>> Có thể bố mẹ quan tâm:

• Kỹ năng giải quyết vấn đề là gì? Quy trình 7 bước giải quyết vấn đề
• 15 Kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần thiết, ba mẹ nên biết

12. Cùng con học và hát các bài hát thiếu nhi

Học và hát các bài hát thiếu nhi không chỉ giúp trẻ vui vẻ mà còn phát triển khả năng ghi nhớ, ngôn ngữ và sự sáng tạo. Ba mẹ nên chọn những bài hát về chữ cái, con số hoặc chủ đề gần gũi với trẻ. Ngoài ra, phụ huynh có thể cùng con tập hát, đây chính là cơ hội tuyệt vời để ba mẹ gần gũi hơn với con cái.

13. Kỹ năng tự chăm sóc bản thân

Hướng dẫn trẻ các kỹ năng cơ bản như tự mặc quần áo, ăn uống gọn gàng, đi vệ sinh và vệ sinh cá nhân. Đồng thời, tạo thói quen tự giác trong các hoạt động hàng ngày. Những kỹ năng này giúp trẻ độc lập và tự tin hơn khi ở trường. Phụ huynh nên kiên nhẫn hướng dẫn và để trẻ tự thực hành thường xuyên.

>> Tìm hiểu thêm: Tự lập là gì? Biểu hiện, ý nghĩa và cách rèn luyện tính tự lập

14. Giúp con hiểu về trách nhiệm với việc mình làm

Trẻ cần hiểu rằng mỗi hành động đều có hậu quả, từ việc học bài đến những nhiệm vụ nhỏ hàng ngày. Ba mẹ có thể giúp trẻ hình thành thói quen tốt và ý thức trách nhiệm thông qua việc giao cho trẻ những nhiệm vụ phù hợp. 

Phụ huynh nên dạy trẻ cách chịu trách nhiệm với hành động và lời nói của mình, từ việc học bài đến những nhiệm vụ nhỏ hàng ngày. Ba mẹ có thể giúp trẻ hình thành thói quen tốt và ý thức trách nhiệm thông qua việc giao cho trẻ những nhiệm vụ như khuyến khích trẻ tự dọn dẹp đồ chơi sau khi sử dụng. Giải thích về hậu quả của những hành vi không đúng. Cách tiếp cận này giúp hình thành ý thức kỷ luật và trách nhiệm từ sớm.

>> Xem thêm:

• Giáo dục sớm là gì? Lợi ích và phương pháp giáo dục sớm cho trẻ
• Giáo dục giới tính cho trẻ cần lưu ý gì? Cách thực hiện hiệu quả

15. Khơi gợi sự tò mò và khám phá thế giới xung quanh

Khuyến khích trẻ quan sát và đặt câu hỏi về các sự vật, hiện tượng tự nhiên. Cùng trẻ tham gia các hoạt động khám phá khoa học đơn giản. Tạo điều kiện để trẻ tiếp xúc với thiên nhiên và môi trường xung quanh. Điều này giúp phát triển tư duy sáng tạo và niềm yêu thích học hỏi.

16. Kỹ năng giao tiếp cho trẻ

Giao tiếp là một kỹ năng quan trọng trong môi trường học đường. Ba mẹ có thể dạy trẻ  cách chào hỏi, xưng hô lễ phép với người lớn. Hướng dẫn con diễn đạt suy nghĩ, lắng nghe và tương tác với người khác. Bên cạnh đó, khuyến khích trẻ tham gia các tình huống giao tiếp đa dạng. Kỹ năng giao tiếp tốt giúp trẻ tự tin hơn trong môi trường học đường mới.

17. Kỹ năng làm việc nhóm

Khi vào lớp 1 trẻ không chỉ học kiến thức mà còn bắt đầu làm quen với việc tham gia các hoạt động tập thể cùng bạn bè. Ba mẹ có thể dạy trẻ cách phân công nhiệm vụ và hợp tác để hoàn thành mục tiêu chung. Những trò chơi nhóm giúp phát triển tinh thần đồng đội. Đồng thời, phụ huynh cũng nên khuyến khích trẻ biết lắng nghe ý kiến người khác, học cách diễn đạt quan điểm của bản thân một cách tích cực khi làm việc nhóm.

18. Đồng hành như một người bạn thân của con

Sự đồng hành của phụ huynh chính là nguồn động viên lớn nhất để quá trình chuẩn bị cho bé vào lớp 1 được tốt nhất. Ba mẹ cần lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của trẻ trong giai đoạn này. Vì vậy, việc xây dựng mối quan hệ tin cậy giúp trẻ thoải mái bày tỏ suy nghĩ là rất cần thiết để bé vượt qua những khó khăn ban đầu. 

19. Khuyến khích con thể hiện sự sáng tạo

Khả năng sáng tạo giúp trẻ phát triển tư duy độc lập và giải quyết vấn đề hiệu quả. Ba mẹ có thể tạo điều kiện cho trẻ  tự do thể hiện ý tưởng bằng cách tham gia các hoạt động sáng tạo như vẽ tranh, chơi nhạc cụ hoặc làm đồ thủ công. Đồng thời, khen ngợi những sản phẩm sáng tạo dù đơn giản nhất. Không áp đặt cách làm mà để trẻ tự do khám phá. Phương pháp này giúp phát triển tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề.

20. Tạo thói quen vận động, chơi thể thao mỗi ngày

Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với lứa tuổi. Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các trò chơi vận động. Thói quen này giúp trẻ phát triển thể chất và giải tỏa năng lượng. UK Academy luôn chú trọng cân bằng giữa học tập và vận động cho học sinh.

Vận động thể chất không chỉ giúp trẻ khỏe mạnh mà còn giúp tăng cường sự tập trung và khả năng học hỏi. Ba mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các môn thể thao hoặc trò chơi ngoài trời phù hợp với lứa tuổi. Để hình thành thói quen này, ba mẹ cần dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các trò chơi vận động, giúp trẻ phát triển thể chất và giải tỏa năng lượng.

21. Dạy trẻ phân biệt thực phẩm tốt và không tốt cho sức khỏe

Khi bước vào tiểu học, trẻ bắt đầu có nhiều thời gian hoạt động độc lập hơn, đặc biệt là trong giờ ra chơi hoặc sau giờ tan học, khi không còn sự giám sát trực tiếp từ ba mẹ hay thầy cô. Đây là lúc trẻ dễ bị cuốn hút bởi các loại quà vặt, thực phẩm có lợi cho sức khỏe và những thực phẩm không nên ăn quá nhiều. Vì vậy, việc giáo dục trẻ về thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ sớm là vô cùng quan trọng. Phụ huynh nên hướng dẫn trẻ lựa chọn thực phẩm lành mạnh, tạo thói quen ăn uống khoa học ngay từ nhỏ. 

22. Dành thời gian cho con trong ngày đầu đến trường

Ngày đầu tiên đi học là một kỷ niệm quan trọng trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ. Ba mẹ nên dành thời gian đồng hành cùng con, chia sẻ cảm xúc và tạo niềm vui trong ngày đầu tiên đến trường để tạo cảm giác an tâm. Chuẩn bị tâm lý cho trẻ về việc phải tự lập khi ở trường. Đồng thời đón con đúng giờ và lắng nghe chia sẻ về ngày học đầu tiên. Sự quan tâm đúng mức của ba mẹ giúp trẻ vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu.

23. Tặng con một món quà nhỏ để cổ vũ tinh thần

Một món quà nhỏ như sách, đồ dùng học tập hoặc đồ chơi đơn giản nhưng ý nghĩa sẽ giúp trẻ cảm thấy tự hào và hứng thú hơn với việc học. Ba mẹ có thể tặng trẻ một món quà nhỏ để động viên, khích lệ tinh thần cho ngày học đầu tiên.

>> Có thể bố mẹ quan tâm:

• Trường Quốc tế Song ngữ UK Academy tại Huế
• Trường song ngữ tốt nhất Bà Rịa – Trường Quốc tế song ngữ UKA
• Trường Tiểu Học Song Ngữ tại TPHCM uy tín, đáng học nhất – UK Academy

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng cả về vật chất lẫn tinh thần là yếu tố then chốt giúp trẻ tự tin bước vào lớp 1. UK Academy hy vọng với những kỹ năng và phương pháp trên sẽ là hành trang hữu ích cho quý phụ huynh trong hành trình cùng con khôn lớn. Sự đồng hành đúng cách của gia đình sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ trong những năm học đầu đời.

Ngoài ra, nếu đang tìm kiếm một môi trường giáo dục hiện đại, ba mẹ có thể tìm hiểu thêm về chương trình tiểu học tại UK Academy. Vận dụng phương pháp giáo dục “Niềm vui học tập – The Joy of Learning”, UK Academy xây dựng chương trình học giúp học sinh nuôi dưỡng đam mê, khơi dậy sự hứng thú khám phá tri thức. Thông qua đó, các em không chỉ làm chủ kiến thức mà còn phát triển toàn diện cả về thể chất, trí tuệ, kỹ năng sống và đời sống tinh thần.